Ten spyte van die onlangse rentekoersverhoging het Suid-Afrika tans steeds ‘n sogenaamde “kopersmark”, waar eerstydse huiskopers die geleentheid het om baie vroeër as wat hul finansiële situasie in vorige jare sou toegelaat het, die eiendomsmark te betree.
Die gevolg is dat baie eerstehuiskopers nou betrokke is by belangrike finansiële besluitneming en jy benodig eintlik ‘n kortkursus om die beste van die geleentheid te maak. Want net soos met jou eerste liefde, kan jy moontlik ook jou eerste huis deur ’n rooskleurige bril sien.
Dus, voordat jy dinge na die volgende vlak met jou droomhuis neem, vat ‘n oomblik (of ‘n paar moeilike oomblikke, ure of dae – hoe lank dit ook al mag neem) om jouself die volgende vrae te vra:
1. Is dit jong liefde of het jy die ware Jakob gevind?
Dis lekker om verlief te wees. Ons onthou almal daardie eerste paar weke van totale hormonale geluk en om heeltemal betower te wees deur ons hoërskoolliefde, nie waar nie? Wel, dit is dieselfde met ‘n eiendom. Om verlief te raak is maklik. Daardie eerste toer deur die eiendom laat alles perfek lyk, asof jy dié huis binnegegaan het waaroor jy nog altyd gedroom het.
Maar wag tot die tweede besigtiging. Dit is waar jy sal begin let op die irriterende karaktereienskappe en tekortkominge wat jy om een of ander rede gemis het terwyl jy verlief was. Dis hier waar jy uitvind of dit ware liefde is. So, gaan kyk twee keer na die eiendom, en kyk of dit nie beter vir jou sou wees om voort te gaan en ander huise te “ontmoet” nie.
2. Is jy (en jou inkomste) gereed om dinge na die volgende vlak te neem?
Om uit te gaan vir ‘n paar afsprake, en blomme en geskenke hier en daar te koop is gewoonlik nie ‘n groot finansiële las nie. Maar sodra ‘n ander persoon ‘n konstante faktor in jou begroting word, is die effek nie heeltemal onbeduidend nie. Haal dus jou sakrekenaar uit en begin syfers te maak.
Die besit van ‘n eiendom kom met meer kostes as net die verbandbetalings. Agente se fooie, regsfooie, oordragsfooie, maandelikse tariewe en belasting, algemene instandhouding en onderhoud is maar net ‘n paar van die groot kostes wat jy in gedagte moet hou, bo-op jou maandelikse verbandbetaling.
Hierdie stap mag dalk vereis dat jy die kavallerie ontbied en professionele advies inwin oor die bykomende kostes en of jou huidige finansiële situasie dit kan akkommodeer.
3. Wat soek jy in die perfekte huis?
Die afspraakmark is ’n vreeslikste plek om te wees, veral as jy wonder of elke persoon wat jy ontmoet, die één is. As jou enigste kriteria in die eiendomsmark is dat die huis op die mark moet wees, gaan dit ‘n nagmerrie wees om die perfekte pasmaat te vind. Die enigste manier om jou ware huis te vind, is om te soek vir spesifieke eienskappe.
Dit is belangrik om verder te kyk as net na goed soos twee slaapkamers met ‘n erf. Kry die kamers genoeg sonlig vir jou skilderstokperdjie? Is daar genoeg ruimte vir daardie tweede boekrak of jou joga-hoekie? Is daar genoeg skaduwee vir pienknieks in die somer? Sal jou groentetuin genoeg sonlig en skaduwee kry? Dit is belangrik om te onthou dat die koop van ‘n huis ‘n langtermynverhouding is, en die eiendom moet jou lewe akkommodeer.
4. Waarom is jy, my lieflike verlate huis, al so lank op die mark?
Daar is niks verkeerd daarmee om liefde later in die lewe te vind nie. Maar as ons praat van ‘n eiendom wat te koop is, moet die vraag gevra word: Hoekom is niemand geïnteresseerd nie? Dit is nie asof ’n huis eers op hul loopbaan gefokus het nie. Gelukkig hoef jy nie op sosiale media rond te snuffel om die onvertelde verhaal te ontdek nie.
Met die hulp van huisinspeksiedienste kan kopers die voorgenome eiendom regtig van binne en buite leer ken voordat die koopsooreenkoms opgestel word. Dit sal jou in staat stel om te bepaal of die eiendom op die mark is vanweë foute en beskadigings, of dat die huis net op jou gewag het.
Waar die verkoper bewus is van enige foute, word ‘n openbaarmakingsvorm aan die koopsooreenkoms geheg, wat die foute aandui en hoe dit die waarde van die eiendom beïnvloed. Maar selfs wanneer ‘n eiendom nie voetstoots verkoop word nie (soos dit is, met al sy foute in die voopsooreenkoms beskryf), kan dit steeds moeilik wees om vergoed te word vir skade-eise nadat die koop gefinaliseer is en jy in jou nuwe huis ingetrek het. Doen dus jou gepaste navorsing en ondersoek enige voornemende eiendomme met ‘n fyn kam.
5. Is jy al amptelik verbind of sien jy nog ander mense?
Soos met enige verhouding, moet jy weet of dinge ernstig is. As jy malverlief is op ‘n eiendom is, is dit ‘n goeie idee om uit te vind of ander al offers voor jou gemaak het. Dit sal vir jou aandui hoe vinnig jy jou eie offer moet maak. As jy in ‘n wedstryd met ander belangstellende kopers is, moet jy eenvoudig soos ’n wafferse Casanova jou eie offer maak. As die eiendom egter net op jou gewag het, het jy miskien meer ruimte om die voorwaardes van die verkoop te onderhandel.
Ons is dalk nie verhoudingskenners nie, maar ons is eiendomskenners. En ons sien daarna uit om van jou te hoor en jou te help om dinge na die volgende vlak in jou eiendomsreis te neem.